بيمه شخص ثالث اتومبيل

بيمه شخص ثالث اتومبيل

بيمه مسئوليت مدني دارندگان وسايل نقليه موتوري در ايران در بيست و نهم ديماه 1347 به تصويب رسيد تا مسئوليت مدني بيمه گذار در مقابل اشخاص ثالث در نتيجه حوادث ايجاد شده از وسيله نقليه مورد استفاده خود را بيمه كند.

افرادي كه در يك جامعه زندگي مي كنند بايد تابع قوانين و نظامات آن جامعه باشند و به همين دليل چنانچه شخصي چه از روي عمد و چه به علت بي احتياطي و غفلت مرتكب عملي خلاف قانون ومقررات شود، مسئول بوده و بايد به مجازات متناسب با آن بي احتياطي برسد و زيان وارد اعم از مالي ويا جاني را جبران كند. مسئوليت مدني زماني جنبه عملي به خود مي گيرد كه شخص مقصر حادثه مجبورشود زيان وارد به شخص ثالث را جبران كند. تفاوت مسئوليت مدني با مسئوليت جزايي در اين است كه مسئوليت جزايي قابل بيمه كردن نيست و مغاير قوانين و عرف جوامع انساني تلقي مي شود. بيمه مسئوليت مدني دارندگان وسايل نقليه موتوري در ايران در بيست و نهم ديماه 1347 به تصويب رسيد تا مسئوليت مدني بيمه گذار در مقابل اشخاص ثالث در نتيجه حوادث ايجاد شده از وسيله نقليه مورد استفاده خود را بيمه كند. بيمه مسئوليت مدني در ايران به دو بخش عمده تقسيم مي شود كه عبارتند از : 

بيمه اختياري
بيمه اختياري (كه شامل بيمه نامه هاي ديه ، بيمه مازاد ثالث و بيمه كارت سبز است كه اين سه نوع اخير سالها بعد از تصويب قانون بيمه شخص ثالث توسط شركتهاي بيمه طرح ريزي و ابداع شده است ).باتوجه به اين كه اين بيمه نامه خسارات مالي و جاني وارد به اشخاص ثالث را جبران مي كند، براساس شرايط بيمه نامه افراد زير در قبال بيمه گذار شخص ثالث شناخته نمي شوند

• بيمه گذار و كليه افرادي كه مسئوليت آنها مسئوليت بيمه گذار تلقي مي شود
• كاركنان بيمه گذار مسئول حادثه كه در حين كار و انجام وظيفه باعث بروز حادثه شده باشند
• همسر، پدر، مادر، اولاد و اجداد تحت تكفل بيمه گذار
• راننده اي كه حادثه منحصراً در نتيجه خطاي او ايجاد شده باشد 
  بيمه گر، مسئوليت مدني بيمه گذار در قبال اشخاص ثالث را در مورد خسارتهاي مالي تا مبلغ 25000 ريال و خسارتهاي جاني حداكثر تا مبلغ 200,000 ريال بيمه كرده است كه در صورت بروز حادثه آن راپرداخت خواهد كرد

• خطرهاي خارج از تعهد بيمه گر
  • خسارات ناشي از جنگ ، جنگ داخلي ، شورش ، آشوب ، بلوا، انقلاب
  • خسارات ناشي از خطرات طبيعي از قبيل سيل ، زلزله ، صاعقه و طوفان
  • خسارات مستقيم و غيرمستقيم ناشي از اشعه يون زا و راديواكتيويت
  • خسارات وارد به محمولات وسايل نقليه مورد بيمه
  • خسارات ناشي از محكوميت جزايي و پرداخت جرايم
  • خسارات وارد ناشي از عمل متصرفين غيرقانوني وسايل نقليه يا رانندگان فاقد گواهينامه
  • خسارات واردبه بيمه گذاروكالا، اموال ، ساختمانهاو وسايل نقليه تحت مالكيت و يا تصرف بيمه گذار

بيمه حوادث سرنشين و راننده 
اصولا هرتصادم باعث بروز دونوع خسارت مي شود; نخست خساراتي است كه به اشخاص ثالث واردمي آيد كه لزوماً و برحسب قانون ، مقصر حادثه ملزم به جبران آن و ديگر خساراتي است كه به وسيله نقليه مقصر حادثه ، راننده و سرنشينان آن وارد مي آيد. خسارات دسته اول را مي توان از محل بيمه نامه شخص ثالث و يا مازاد ثالث جبران كرد و خسارات دسته دوم خود شامل دو قسمت است كه خسارات مالي و خسارات جرح و فوت از اين دسته اند. بخش نخست خسارات دسته دوم را مي توان از محل بيمه نامه بدنه اتومبيل جبران كرد و بخش دوم آن يا بايد از طريق بيمه نامه حوادث سرنشين جبران شود ويا بيمه نامه ديه اين گونه خسارات جرح و فوت را جبران كند. دراين حالت چنانچه شركت بيمه سرنشينان اتومبيل را بيمه كرده باشد، در صورت بروز خسارات جرح و فوت ، آن را جبران خواهد كرد.

• خطرهاي مورد تعهد بيمه گر 
  براساس شرايط بيمه نامه حوادث سرنشين ، چنانچه وسيله نقليه مورد بيمه به علت آتش سوزي ،انفجار، واژگون شدن ، منحرف شدن و يا سقوط باعث بروز هرگونه خسارت جرح و فوت سرنشينان اتومبيل شود، بيمه گر متعهد است خسارات وارد را براساس شرايط بيمه نامه پرداخت كند. لازم به ذكراست كه تعهد بيمه گر در مورد بيمه نامه حوادث سرنشين محدود به ظرفيت مجاز اتومبيل مورد بيمه است . در واقع بيمه سرنشين نوعي بيمه نامه حادثه است كه در آن خطرات مورد بيمه ، محدود به مواردي است كه در بيمه نامه از آنها به عنوان حوادث مشمول بيمه نام برده شده است 
   
• خطرهاي خارج از تعهد بيمه گر
  سرنشينان وسيله نقليه مورد بيمه در مقابل حوادث مذكور در بند تحت پوشش بيمه اي قراردارند و تابع شرايط عمومي بيمه نامه حوادث سرنشين مي باشند; اما در صورتي كه بروز و منشأ حادثه يكي از خطرات مذكور در ذيل باشد، بيمه گر تعهدي در جبران خسارت ندارد
  • خسارات ناشي از خطرات طبيعي مانند زلزله ، سيل ، طوفان ، صاعقه و آتشفشان كه انسان در ظهور وبروز آنها دست نداشته و بروز آن خارج از اراده بشر است
  • خسارات ناشي از جنگ ، شورش ، آشوب ، بلوا، اعتصاب و ... كه معروف به خطرات اجتماعي است قابل جبران نيست مگر اين كه شرط خلاف ديگري بين طرفين قرارداد توافق شده باشد
  • خسارات ناشي از كاربرد وسيله نقليه در مسابقات شرطبندي و آزمايشهاي رانندگي
  • خسارات ناشي از تشعشعات راديواكتيويته و اشعه يون زا.
  • خسارات وارد به سرنشينان اتومبيل چنانچه در زمان سوختگيري آن ايجاد شده باشد
  • اصولا خسارات وارد در صورتي قابل جبران است كه راننده داراي گواهينامه مجاز رانندگي باشد. درصورتي كه حادثه منجر به نقص عضو و ازكارافتادگي سرنشينان اتومبيل شود، غرامت براساس جدول نقص عضو و ازكارافتادگي پرداخت و تسويه خواهد شد.

بيمه مازاد مسئوليت مدني شخص ثالث تا حد ديه
درقانون مجازات اسلامي (ديات ) كه درسال 1361 به تصويب مجلس شوراي اسلامي رسيده ، قانونگذار ديه را بدين گونه تعريف كرده است : ديه مالي است كه به سبب جنايت بر نفس يا عضو به مجني عليه يا به ولي يا اولياء دم او داده مي شود با نگاهي براين تعريف درمي يابيم كه ديه در واقع مجازاتي است كه شرع براي قتل نفس ، جرح و ياصدمات بدني ديگر براي مقصر حادثه درنظر گرفته مشروط بر اين كه عمدي نباشد. يكي از مصاديق اين تعريف و در واقع تحقق امر ديه ، همانا حوادث ناشي از رانندگي است ، زيرا راننده و يا دارنده وسيله نقليه موتوري مسئول خساراتي است كه ممكن است به علت كاربرد وسيله نقليه به اشخاص ثالث وارد شود وبيمه شخص ثالث هم به منظور جبران ضرر و زيانهاي ناشي از كاربرد همين وسيله نقليه توسط قانونگذارتصويب شده است. دادگاهها مقدار ديه قتل نفس يك مرد مسلمان را يكي از موارد شش گانه زير كه جاني در انتخاب هريك از آنها مخير مي باشد و تلفيق آنها هم جايز نيست تعيين كرده اند.

• يكصد شتر سالم و بدون عيب كه خيلي هم لاغر نباشد.
• دويست گاو سالم و بدون عيب كه خيلي هم لاغر نباشد.
• يكهزار گوسفند سالم و بدون عيب كه خيلي هم لاغر نباشد.
• دويست دست لباس سالم از حله هاي يمن
• يكهزار دينارمسكوك سالم و غيرمغشوش كه هر دينار يك مثقال شرعي طلا به وزن 18 نخود است .
• ده هزار درهم مسكوك سالم و غيرمغشوش كه هر درهم به وزن 12/6 نخود نقره مي باشد.

پرداخت قيمت هريك از موارد ششگانه در صورت تراضي طرفين كافي است و اگر تلفيق به نوان پرداخت قيمت يكي از موارد ششگانه باشد كافي است .
باتوجه به قوانين مصوب ، شركتهاي بيمه با در نظر گرفتن محدوديت پوشش بيمه اي غرامت مالي وجاني بيمه نامه شخص ثالث ، اقدام به ارائه بيمه نامه اي مازاد با همان شرايط و چند شرط اضافي خاص كرده و آن را بيمه نامه مازاد ثالث (ديه ) نامگذاري كردند.
اصولا شرايط عمومي اين بيمه نامه مطابق با شرايط عمومي بيمه نامه اجباري مسئوليت مدني دارندگان وسايل نقليه موتوري زميني در مقابل اشخاص ثالث است ، اما تفاوت عمده آن با بيمه نامه شخص ثالث در اين است كه خسارات وارد براساس رأي محاكم صالحه قابل پرداخت است .
تعهد بيمه گر از لحاظ افراد زيان ديده در داخل وسيله نقليه موتوري برابر ظرفيت مجاز اتومبيل است ،حال آنكه در خارج از وسيله نقليه براي شمار افراد محدوديتي وجود ندارد.
شركتهاي بيمه باتوجه به قيمت و ارزش فعلي موارد ششگانه اي كه محاكمه صالحه رأي خود را بر آن اساس صادر مي كنند بيمه نامه هايي را برحسب درخواست بيمه گذاران خود از مبلغ شش ميليون تا هفتادميليون ريال صادر مي كنند. نرخ حق بيمه بيمه نامه هاي ديه توسط بيمه مركزي ايران به شركتهاي بيمه ابلاغ شده است .